Siber Zorbalığın Hukuki Boyutu ve Sonuçları
ODTÜ GV Niğde Okulları 2009 mezunu Avukat Barış Burak Demir, okullarımız Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik etkinlikleri kapsamında öğrencilerimize Siber Zorbalık hakkında kapsamlı bir sunum gerçekleştirdi.
Siber Zorbalık Nedir?
Zorbalık; psikolojide ve hukukta, daha üstün konumda ya da güçlü olanın karşısındakini genellikle istediklerini yaptırmak amacıyla etkilemesi, ezmesi ve gözünü korkutmasıdır. Bu durum, doğrudan sözlü veya fiziksel tacizi içerebileceği gibi isteksiz birini zorla ikna etmek, tehdit ederek ya da manipüle ederek istediklerini yaptırmak gibi daha üstü örtülü yöntemleri de kapsar.
Siber zorbalık, dijital teknolojiler kullanılarak gerçekleştirilen zorbalıktır. Bu tür zorbalıklar sosyal medyada, mesajlaşma platformlarında, oyun platformlarında ve cep telefonlarında görülebilir. Son dönemlerde yapılan araştırmalar gerek siber zorbalık fiilini gerçekleştiren gerekse siber zorbalığa maruz kalan gençlerin sayısının arttığını göstermektedir.
Siber zorbalığın daha iyi anlaşılması adına birkaç örnek vermek gerekirse:
- Sahte kimlik ya da sosyal ağ hesabı oluşturarak kişileri romantik açıdan kandırmak (catfishing),
- Kasten tartışma yaratmaya yönelik üslup kullanmak (flaming),
- Üçüncü bir kişiymiş gibi hareket etmek (masquerading / impersonation),
- Rahatsız edici cinsel içerikli resimler ya da videolar göndermek (sexting),
- Mağdurun darp edildiği görüntüleri internette yaymak,
- Hakaret, küçük düşürücü ya da tehdit içerikli mesaj veya resimler yaymak,
Modern iletişim teknolojileri, dileyen kişilerin anonim şekilde iletişime geçmesine olanak sağlar. Sahte e-posta ve sosyal medya hesapları gibi vasıtalar kullanarak mağdura rahatsızlık verilmesi oldukça kolaydır. Siber zorbalıkta bulunanlar sıklıkla kimliklerini gizlemeyi ya da değiştirmeyi tercih ederler.
Siber Zorbalığın Hukuki Boyutları Nelerdir?
Türk Ceza Kanunu’nda siber zorbalık tek başına bir suç olarak düzenlenmemiştir ancak kimi hallerde gerçekleştirilen bu tür saldırıların cezalandırılması söz konusu olabilir. Örneğin; hakaret, tehdit, şantaj, kişilerin huzur ve sükunu bozma, cinsel taciz, özel hayatın gizliliğini ihlal, kişisel verilerin kaydedilmesi, verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme, vs.
Siber zorbalığın cezai sonuçları dışında hukuki boyutu da mevcuttur. Maruz kalınan hukuka aykırı bir eylem veya işlem nedeniyle malvarlığında meydana gelen eksilmenin, yani maddi zararların giderilmesi için “Maddi Tazminat Davası” açılabileceği gibi aynı işlem veya eylemler nedeniyle bireyin yaşadığı üzüntü, elem ve yıpranmanın yol açtığı manevi zararların giderilmesini adına “Manevi Tazminat Davası” açılması da mümkündür.
Avukat Barış Burak Demir 2009 yılında Niğde ODTÜ Koleji’nden, 2018 yılında Atatürk Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun olmuştur. 2020’den itibaren Niğde Barosu’na kayıtlı olarak serbest avukatlık faaliyeti yürütmektedir.
